FROM THE MAIL

By PNA From the Mail

An open letter to Nang Helen; musings on ‘Rano massacre’

By Jake Bawan Tagaenod

 

I WILL whisper in silence

My thoughts on the Rano case

It doesn't mean I am cowed

Nor it means I don’t want to remember

But the tears had long dried up

And the emotion had ceased to explode

For how many deaths must we witness

How many lives must be wasted

My silence will slowly creep

To the valleys and the hills

And to the factories and school as well

That silence will knock each heart

Tears and pain has no place now

In this arduous trail

Where we will right the wrong

Where we serve justice to the fallen.

 

(Helen Dominguez, survivor and eyewitness of  ‘Rano Massacre’ in Sitio Rano Barangay Binaton, Digos City in Davao del Sur on June 25, 1989, lost five family members in the gruesome incident.)

 *****

Dahil magkabilaan ang mundo

 

Habang nililinlang mo ang taong bayan sa yong mga kasinungalingan

Itutuwid namin ang daloy ng kasaysayan

Habang pinipilit mong magpabagsak ng ating bayan

Palalakasin namin ito sa pamamagitan ng bisig ng sambayanan

Habang ikaw ay makikidigma

Kamtin namin para sa mga Kabataan ang kapayapaan

Ipunin mo ang mga isyung pampasiklab

Sasagutin naming yon ng sama samang  paggawa

Sa bawat panlilinlang

Ibubunyag ang katotohanan

Magkabilaan tayo

Dulo mo ay kamatayan

Dulo ko naman kaligtasan.

 

Umiikot nga ba ang mga tanong

o iniikotan lang natin ang pagkakataon

Sang ayon ako sa kasabihan

Bago mo magapi ang iyang katunggali

Gapiin mo muna ang iyang sarili

Limampung taong

Nilatag at binuo

Kaya pang gapiin sa nalalabing taon ng pamumuno.

 

Maraming kadahilanang di nangyayari ang inaasahan

Maraming sisihan at turuan

Sa mga may karanasan ng pagpalaganap ng digmaang bayan

Mahalaga ang mga paglalagom at dakilang pagwawasto

Bago iangat ang pakikidigma sa mas mataas na antas.

 

At ano ang mga natutonan sa mga pagwawasto

Hindi lang ang pagtingin sa tungalian

Mas mahalaga ang pagkilala sa sariling kakayanan

At ang sariling kapasyahan

Matibay na kapasyahang magwagi

Gapiin muna ang sarili bago ang katunggali.

 

Makakaya nga ba o hanggang pangarap lang sya

Tayo ngayon ang magpapasya

Iwasto ang sarili buoin ang kapasyahan

Kilalanin ang sarili

Kilalanin ang katunggali.

 

Kung buo na ang kapasyahan

Libu libong digmaan ang pagtatagumpayan

Maging mapangahas maging matalas

Ibabalik ko ang mga tanong

Umiikot nga ba tayo o sadyang inikotan lang natin ang pagkakataon.

 

Pagbabago sa lipunan ay pagbabago din ng bawat mamayan.

Tayo ay isinilang ng panawagan ng pagbabago

Iluluwal natin ang lipunang bago.

Mangahas sa pakikidigma

Mangangahas na magtagumpay.

Comments

About the Columnist

Image of PNA From the Mail